बोगोटाचा सुपरमॅन

तुमच्या प्रोफेसरनी कधी तुम्हाला वेडावून दाखवलं आहे...? तुम्ही त्याचं बोलणं ऐकत नाही, वर्गात शांत बसत नाही म्हणून त्याने तुम्हाला त्याचा पृष्ठभाग दाखवला आहे!? नाही ना.. पण या लॅटीन-अमेरिकेमधल्या कोलंबिया देशाची राजधानी बोगोटा मधला प्रोफेसर हे असंच करायचा... आणि हो, त्यानंतर तो बोगोटाचा महापौरही झाला आणि दोनच वर्षापूर्वी कोलंबियाची राष्ट्राध्यक्षपदाची निवडणुकाही त्याने लढवली!

बोगोटा १९९० च्या आसपास एक भकास, घाणेरडं आणि गुन्हेगारांचं आगर म्हणून ओळखलं जायचं. पोलिस, राजकारणी सगळेच भ्रष्ट. कोणाला आपल्या शहराची पडलेलीच नाही हो. रोज दंगली, खून, मारामाऱ्या...

अंतानास मोकस हा कोलंबिया देशाची राजधानी बोगोटा मधल्या एका मोठ्या युनिव्हर्सिटीमधला गणिताचा प्राध्यापक. तिथले विद्यार्थी महा राडेबाज. अशा घाणेरड्या शहरांमधली टाळकी तरी सरळ कशी असणार? पण मोकस या विद्यार्थ्यांमध्ये जरा फेमस म्हणून त्याच्यावर संस्कार करायची त्याना काबूत ठेवायची जबाबदारी त्या युनिव्हर्सिटीमधला लोकांनी त्यांच्यावर सोपवली होती. त्यानंतर तो त्याला युनिव्हर्सिटीच कुलगुरू पदही मिळालं.

अशाच एका कार्यक्रमात मुलांनी दंगा चालवला होता. कोणाला ती बोलूच देत नव्हती. कोणी बोलायला उठलं की यांच्या शिट्ट्या टाळ्या सुरु. कितीही सांगितलं तरी ही टवाळ टाळकी काही कोणाचं ऐकत नव्हती. शेवटी मोकस बोलायला उठले तरीही राडा सुरूच. हा सगळा प्रकार बघून ते सरळ स्टेजवर गेले जमलेल्या सगळ्या मुलांकडे एकदा पाहिलं. त्यानंतर, त्या जमावाकडे पाठ करून खाली वाकून त्यांनी चक्क त्यांची पॅंट काढली आणि आपली सफेद चड्डी सगळ्यांना दाखवली!

हे दृश्य अख्ख्या देशांत वाऱ्यासारख पसरलं. अनेकांच्या मते हाच तो क्षण जेव्हा बोगोटामध्ये बदल सुरु झाला. एका युनिव्हर्सिटीच्या कुलगुरूनी अशी पॅंट काढणं योग्य आहे का? असं त्याला अनेक टीव्हीवाल्यांनी विचारलं त्यावर त्याचं उत्तर एकच- “हो, मुलांसमोर हे एक नक्कीच वाईट उदाहरण आहे, पण मी जेव्हा पॅंट काढली तेव्हा मुलांना रंग दिसला तो पांढरा.. पांढरा रंग शांततेचा रंग”. पण तरीही या प्रकारामुळे त्याला युनिव्हर्सिटी मधली नोकरी सोडावी लागली.

पण या वागण्यामुळे तो पब्लिकमध्ये भलताच फेमस झाला होता. तो त्यांच्यासाठी एक शांततेचं, स्वछ चारित्र्याचं प्रतिक बनला. लोकांनीच त्याला महापौरपदाच्या निवडणुकीसाठी उभं राहायला प्रवृत्त केलं. आणि काय मजा.. आला की हो तो निवडून!

मग काय महापौर झाल्यावर त्यांनी शहरात वेगळ्याप्रकारची राडेबाजी सुरु केली. आधी सगळ्या भ्रष्ट अधिकाऱ्यांना घराचा रस्ता दाखवला. त्याच्या चमूमध्ये देशातल्या उत्तम तज्ञांची भरती केली. लोकांनी शहरात कचरा टाकू नये म्हणून तो स्वत: चक्क सुपरमॅनचे कपडे घालून रस्त्यावर उतरला आणि शहरभर कचरा उचलत फिरला. रस्त्याचे नियम लोकांनी पाळावेत म्हणून त्यांनी सिग्नल लागला रे लागला की काही 'माईम आर्टिस्ट्स' आणून त्यांच्या पथनाट्यातून हा निरोप पोचवला. मुलींसाठी शहर सुरक्षित रहावं म्हणून एक प्रयोग म्हणून त्यांनी सर्व मुलांना ७ च्या आत घरात जायला लावलं! असे एक ना अनेक उद्योग!

मोकस नेहमीच्या राजकारणी लोकांच्या तुलनेत खूपच वेगळा होता. पण सच्चा होता. शहराच्या चांगल्यासाठी पॅशनेट होता. म्हणूनच तो लोकांना आवडला. जगातलं सर्वात घाणेरडं शहर म्हणून ओळखलं जाणारं बोगोटा आता जगातल्या सर्वात सुंदर, सुनियोजित शहरांमध्ये गणलं जातं.

आपल्याला आपल्या समोर होणाऱ्या गोष्टींमध्ये बदल करायचा असेल तर लगेच पॅंट काढून सुरवात करायची गरज नाही. थोडा वेगळा विचार केला तरी नक्की काम होईल!

- प्रज्ञा शिदोरे